Cần làm sâu sắc hơn mối quan hệ giữa phát triển văn hóa và phát triển con người trong thời kỳ mới

Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng đã thể hiện rõ quan điểm xuyên suốt về phát triển văn hóa và con người Việt Nam, đặt văn hóa và con người vào vị trí trung tâm của phát triển, coi đó không chỉ là nền tảng tinh thần mà còn là nguồn lực, sức mạnh và nguồn lực nội sinh, động lực to lớn cho phát triển nhanh và bền vững đất nước. Đây là một luận điểm rất mới và có tầm chiến lược trong tư duy phát triển của Đảng ta: từ “nền tảng tinh thần” trở thành “sức mạnh mềm của quốc gia”.

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, chuyển đổi số mạnh mẽ và sự giao thoa, tiếp biến giữa các giá trị văn hóa toàn cầu, việc xây dựng và phát triển văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trở nên cấp thiết hơn. Dự thảo văn kiện đã xác định xây dựng, hoàn thiện thể chế phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc với các giá trị cơ bản; bảo đảm phát triển văn hóa ngang tầm chính trị, kinh tế, xã hội để văn hóa thực sự là nền tảng, nguồn lực nội sinh, động lực to lớn cho phát triển nhanh và bền vững đất nước. Đây là định hướng đúng đắn và thể hiện tầm nhìn chiến lược của Đảng.

Đặc biệt, chủ trương xây dựng và thực hiện đồng bộ hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam là định hướng lâu dài, là cơ sở để định hình nhân cách, bồi dưỡng đạo đức, trí tuệ, năng lực sáng tạo, tinh thần yêu nước, tự cường dân tộc - những phẩm chất làm nên sức mạnh của người Việt trong thời đại mới.

Điểm mới đáng chú ý là văn kiện đã nhấn mạnh vai trò của chuyển đổi số trong phát triển và quản lý văn hóa, coi đây là giải pháp quan trọng để đưa các giá trị văn hóa đến gần hơn với người dân, nhất là thế hệ trẻ trong môi trường số.

Từ thực tiễn Thanh Hóa, vùng đất có truyền thống văn hiến, nhiều di sản vật thể và phi vật thể được UNESCO công nhận, đây vừa là thời cơ, vừa là trách nhiệm lớn. Để văn hóa trở thành sức mạnh mềm cho sự phát triển của đất nước, chúng tôi xác định cần có cơ chế, chính sách cụ thể hơn để khuyến khích các địa phương, đơn vị chủ động phát huy giá trị văn hóa gắn với phát triển công nghiệp văn hóa, phát triển du lịch và dịch vụ văn hóa, du lịch di sản.

Đồng thời, tăng cường đầu tư cho văn hóa cơ sở - nơi trực tiếp nuôi dưỡng đời sống tinh thần của Nhân dân. Có chính sách đãi ngộ, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ văn hóa, nghệ nhân, văn nghệ sĩ, những người giữ gìn và sáng tạo giá trị văn hóa, đưa văn hóa đến với cộng đồng. Đẩy mạnh giáo dục và truyền thông về giá trị đạo đức, lối sống, trách nhiệm xã hội; xây dựng môi trường văn hóa trong gia đình, nhà trường, cơ quan, cộng đồng; phát huy vai trò của các thiết chế văn hóa và phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” theo hướng thực chất, hiệu quả.

Bên cạnh đó, cần có giải pháp cụ thể để làm sâu sắc hơn mối quan hệ giữa phát triển văn hóa và phát triển con người trong thời kỳ mới. Định hướng chuyển đổi số trong lĩnh vực văn hóa, từ quản lý, bảo tồn di sản đến phát triển công nghiệp văn hóa và cơ chế quản lý văn hóa trên không gian mạng... nhằm phát triển con người Thanh Hóa và con người Việt Nam nhân văn, sáng tạo, khát vọng vươn lên; đồng thời biến giá trị văn hóa thành nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Vương Thị Hải Yến

Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch