“Sắp xếp lại giang sơn” - Bước đi lịch sử

Ngày 1/7/2025 đánh dấu một chương mới của cả nước khi chính quyền địa phương 2 cấp chính thức đi vào vận hành. Quyết định “sắp xếp lại giang sơn” lần này là “cuộc cách mạng” tái cấu trúc toàn diện nhằm khai thông những “điểm nghẽn” trong quá trình phát triển, tạo ra động lực tăng trưởng mới, đưa đất nước vững tin bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Sau sắp xếp, sáp nhập, phường Hạc Thành phấn đấu trở thành phường thông minh, kiểu mẫu của tỉnh.

Việc tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị không phải bây giờ Đảng ta mới đề cập. Từ lâu, Đảng đã nhấn mạnh đây là đột phá chiến lược để đưa đất nước phát triển toàn diện. Ngay từ khi bước vào công cuộc đổi mới đất nước, nhiệm vụ “xây dựng bộ máy gọn nhẹ, chất lượng cao, với một đội ngũ cán bộ có phẩm chất chính trị, có năng lực quản lý Nhà nước, quản lý kinh tế, quản lý xã hội”, đã được đề cập rõ trong Báo cáo chính trị Đại hội Đảng lần thứ VI (năm 1986). Xuất phát từ tầm quan trọng đặc biệt và đòi hỏi cấp thiết từ thực tiễn phát triển của đất nước, qua nhiều kỳ đại hội, đặc biệt là Đại hội XII của Đảng, việc sắp xếp và kiện toàn tổ chức bộ máy được quan tâm chỉ đạo thực hiện quyết liệt và đồng bộ. Trong đó, dấu ấn nổi bật phải kể đến là Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương về “một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.

Đồng hành cùng những bước đi lịch sử của dân tộc, Thanh Hóa đã chủ động, quyết liệt thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW với cách làm bài bản, khoa học. Giai đoạn 2019-2021, Thanh Hóa đã sáp nhập 143 xã để thành lập 67 xã (giảm 76 xã); sáp nhập 3.112 thôn, tổ dân phố để thành lập 1.528 thôn, tổ dân phố (giảm 1.584 thôn, tổ dân phố). Không chỉ là địa phương triển khai thực hiện sớm nhất cả nước, Thanh Hóa còn là địa phương đứng đầu cả nước về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, cấp thôn. Không dừng lại ở đó, giai đoạn 2023-2025, Thanh Hóa tiếp tục đi tiên phong khi nhập huyện Đông Sơn vào TP Thanh Hóa và sáp nhập 23 xã để thành lập 11 xã (giảm 12 xã). Ngoài ra, việc sắp xếp tổ chức bộ máy cũng được tỉnh thực hiện quyết liệt, đồng bộ ở các khối Đảng, đoàn thể và chính quyền địa phương, với nhiều thành quả rất ấn tượng.

Kết quả tinh gọn bộ máy của Thanh Hóa nói riêng, cả nước nói chung đã đạt được nhiều dấu ấn nổi bật. Tuy nhiên, thực tế vận hành vẫn còn nhiều tầng nấc, nhiều đầu mối, hiệu quả hoạt động chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: “Hệ thống hành chính cồng kềnh, đặc biệt là sự tồn tại của cấp huyện như một cấp trung gian đã làm giảm hiệu quả điều hành, khiến chủ trương, chính sách từ Trung ương khó tiếp cận sát với cấp cơ sở. Việc tách nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh thời gian qua cũng cho thấy sự thiếu đồng bộ về tiêu chí và mục tiêu, gây ra những bất cập trong quản lý và phát triển”. Do đó, công cuộc tái cấu trúc toàn diện hướng đến hoàn thiện bộ máy là nhiệm vụ cấp bách, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của đất nước, cũng như mỗi địa phương. Và, năm 2025 chính là thời điểm không thể chậm trễ hơn để tiến hành cuộc “sắp xếp lại giang sơn”.

Không thể có một chính quyền địa phương năng động nếu bộ máy Trung ương vẫn chồng chéo và ngược lại. Bởi thế mà “cuộc cách mạng” này được triển khai đồng bộ từ các bộ, ngành ở Trung ương đến các địa phương. Hàng loạt các cơ quan thành viên Chính phủ được thu gọn, nhiều đơn vị đã giải thể, tạo nên một bộ máy hành chính Trung ương tinh gọn chưa từng có. Dứt khoát bỏ cấp huyện cũng là một trong những quyết sách táo bạo, không chỉ giúp tinh gọn bộ máy mà còn đưa các chủ trương, chính sách từ Trung ương đến cấp tỉnh, trực tiếp cấp xã, rút ngắn khoảng cách giữa bộ máy chính quyền và người dân. Việc tinh gọn đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã đã tạo ra không gian rộng lớn hơn để phát triển nhanh và bền vững.

“Cuộc cách mạng” này được thực hiện với tinh thần quyết liệt “Trung ương làm gương, địa phương hưởng ứng, vừa chạy vừa xếp hàng”. Ý chí quyết tâm của Bộ Chính trị đã lan tỏa thành ý chí của toàn Đảng, toàn dân, tạo nên một hào khí mạnh mẽ. Hòa cùng quyết tâm chính trị lớn của cả nước, Thanh Hóa đã giảm từ 547 đơn vị hành chính cấp xã xuống còn 166 đơn vị, đồng thời sáp nhập các ban, sở, ngành, đơn vị theo định hướng của Trung ương, bảo đảm kịp thời, đúng tiến độ.

Đến nay, sau 2 tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đã chuyển từ trạng thái “vừa chạy vừa xếp hàng” sang “hàng thẳng, lối thông, đồng lòng cùng tiến, vươn tới tương lai”. Đó không chỉ là thông điệp chỉ đạo Tổng Bí thư gửi tới toàn hệ thống, mà còn là lời tổng kết ngắn gọn về hành trình cải cách mà bộ máy vừa trải qua. Sự chuyển trạng thái này là rất “thần tốc”, nhưng đủ vững chắc cho một giai đoạn phát triển mới.

Trong bức tranh chung đầy khát vọng ấy, Thanh Hóa đã nhanh chóng bắt nhịp để cùng dân tộc viết tiếp những trang sử mới. Vừa bắt tay vào vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, công tác chuẩn bị cho đại hội đảng bộ cấp xã, phường diễn ra khẩn trương. Ban chấp hành mới được chỉ định đã định hình rõ nét bộ máy, con người cụ thể với các chức danh rõ ràng. Những bỡ ngỡ, khó khăn buổi đầu vận hành mô hình mới đã dần được nhận diện, khắc phục kịp thời, với những giải pháp linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Công tác tổ chức, sắp xếp, điều động cán bộ cũng được triển khai bài bản, đúng quy trình. Chỉ một thời gian ngắn sau khi vận hành, Chủ tịch UBND tỉnh đã ký quyết định điều động 160 công chức, biệt phái 15 công chức của các sở, ngành, các xã, phường khu vực đồng bằng để lấp điểm “lõm” về công tác cán bộ ở các xã miền núi, vùng cao, biên giới. Bộ máy mới, địa bàn mới, nhất là quyết tâm mới đang xóa bỏ tư duy cũ đến công sở để “điểm danh”, thay vào đó mỗi ngày đến công sở “là hành trình kiến tạo”.

Cuộc “sắp xếp lại giang sơn” lần này được kỳ vọng sẽ tạo ra một động lực to lớn, giúp Việt Nam hiện thực hóa các mục tiêu phát triển đã đặt ra cho kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng (2030) và 100 năm thành lập nước (2045). Khi đất nước đang bước vào kỷ nguyên mới thì khát vọng xây dựng và phát triển Thanh Hóa thịnh vượng để đóng góp xứng đáng vào hành trình đầy tự hào và vinh quang ấy càng được thôi thúc và nhân lên mạnh mẽ.

Bài và ảnh: Tố Phương